Tatry, najwyższa i najpiękniejsza grupa górska Karpat, od blisko dwu wieków jest przedmiotem zainteresowania podróżników i naukowców. A od ponad wieku także celem coraz bardziej masowego, nawet nadmiernego ruchu turystycznego.
Stanowiącego, gdyby nie ograniczanie go w postaci biletów wstępu na teren Tatrzańskiego Parku Narodowego oraz utrudnień w poruszaniu się niektórymi trasami i szlakami po stronie polskiej i całkowitego zamknięcia szlaków wysokogórskich po słowackiej od 1 października do 15 czerwca, nawet zagrożenie dla tamtejszego ekosystemu.
Te wspaniałe, ale niebezpieczne dla ludzi nieprzygotowanych do ich poznawania, zwłaszcza w górnych oraz trudnych partiach, góry owiane są legendami. Mają swoich bohaterów, którzy trudne szczyty osiągali po raz pierwszy bądź wytyczali nowe wejścia i szlaki.
Ale także liczne ofiary, najczęściej zwykłej bezmyślności i nieodpowiedzialności, przeceniania sił, czy nie uwzględniania warunków pogodowych.
Na temat Tatr napisano już całą bibliotekę, w której swój obszerny dział mają również, wydawane od blisko wieku, przewodniki i mapy ułatwiające przygotowanie się do chodzenia w te góry na wyprawy i wycieczki. Najnowszy wydały właśnie krakowskie Bezdroża w serii Przewodniki-celowniki. Zabierając się do jego lektury miałem wątpliwość, czy ma sens ograniczenie go tylko do Tatr Polskich.
Przecież w odróżnieniu np. od lat 50-tych XX w. kiedy rozpoczynałem intensywne po nich chodzenie, nie potrzebna jest już zgoda służb granicznych na przejście np. oznakowanym szlakiem z Polany Chochołowskiej, przez Czerwone Wierchy, w Tatry Wysokie. Czy nie tak łatwa do uzyskania wówczas Karta Turystyczna, na podstawie której wydawano tylko 2 razy w roku 6-dniowe przepustki w Tatry Słowackie, uprawniające zarazem do wymiany niewielu złotych na czechosłowackie korony.
Na obszarze Schengen granicę można przecież przekraczać praktycznie w dowolnym miejscu. Oczywiście oznakowanymi szlakami i w wysokich partiach gór tylko w okresie letnio - jesiennym. Większość polskich turystów, a to do nich kierowany jest ten przewodnik, ogranicza się jednak przede wszystkim do poznawania naszej części Tatr. A niezbyt dalekie wypady na ich południową stronę też są możliwe, gdy się z niego korzysta. Zamieszczone w nim mapy obejmują bowiem również przygraniczne fragmenty Tatr Słowackich.
Przewodnik ten, podobnie jak inne w tej serii, składa się z 5 części. W Indeksie atrakcji turystycznych autorzy uwzględniają ich 88, zarówno w górach, jak i na Podtatrzu. I jest to wybór kompetentny oraz pełny, uwzględniający chyba wszystko, co jest na tym obszarze rzeczywiście najciekawsze i warte poznania. Atlas Tatr Polskich zawiera na 13 stronach wszystkie ważne miejscowości, miejsca i szlaki. Uzupełnia go Indeks nazw geograficznych z odsyłaczami na poszczególne fragmenty mapy.
Ciekawy i rzeczowy jest rozdział Tatrzańskie ABC. Zawierający m.in. nazewnictwo - chociaż moim zdaniem, w przypadku najwyższego tatrzańskiego szczytu należało uwzględnić także dwie inne jego polskie nazwy: obok Gierlach także Gerlach i Garłuch - położenie, geologię, klimat i pogodę, florę, faunę, ochronę środowiska, etnografię Podtatrza i zarys jego historii, a także historię turystyki tatrzańskiej. W rozdział ten włamano dwie obszerniejsze informacje w ramkach na seledynowym tle: „Samodzielne obserwacje przyrodnicze” i „Styl Zakopiański”.
W części podstawowej: Atrakcje Tatr Polskich omawiane są one w porządku alfabetycznym nazw, zgodnie z ich indeksem znajdującym się na początku przewodnika. Jak zwykle w tej serii na jednej z rozłożonych stron są opisy z odsyłaczami po szczegóły na innych stronach, gdy wymieniane są dodatkowe nazwy, na drugiej zaś przeważnie bardzo dobre, ilustrujące temat zdjęcia. Dodatkowym plusem są opisy tych zdjęć. Informują nie tylko np. jaki szczyt przedstawiają, ale także z którego miejsca zdjęcie wykonano i jaka góra lub inny obiekt widoczny jest na drugim i trzecim planie.
Ostatnia część przewodnika: Informacje praktyczne obejmuje dojazdy i noclegi w Zakopanem, z bardzo skromną jednak ofertą, zwłaszcza dotyczącą zaledwie 4 hoteli i 2 pensjonatów. Ale z potrzebnym ostrzeżeniem, żeby unikać naganiaczy na dworcach PKP i PKS oferujących noclegi głównie w kwaterach prywatnych. Następnie noclegi w okolicach Zakopanego: Bukowinie Tatrzańskiej, Chochołowie i Kościelisku oraz w schroniskach PTTK w górach.
Podobnie bardzo krótkie i wybiórcze są informacje o gastronomii. Ponadto o muzeach, obiektach sportowych i kolejkach liniowych, tatrzańskich szlakach, zakresie obowiązywania w Tatrach strefy Schengen, o turystyce górskiej i potrzebnym ubiorze oraz ekwipunku, parkach narodowych i służbach ratunkowych. W część tę włamano sporo ważnych i przydatnych informacji w szarych ramkach.
M.in. „Informacja turystyczna”, „Tatry i Podtatrze w Internecie”, „Wydarzenia kulturalne i sportowe”, „Miejsca przekraczania granicy w Tatrach”, „Niezbędnik turysty pieszego”, „Tatry - góry dla rozważnych”, „Zasady korzystania ze sztucznych ułatwień” ( łańcuchów i klamr na szlakach ), „Tabela opłat za wstęp do TPN”, „Punkty sprzedaży biletów wstępu do TPN”.
Przewodnik ten wydrukowano na dobrym papierze, ma grzbiet na spirali, co ułatwia otwieranie go na potrzebnej stronie, a przede wszystkim zawiera cenną treść merytoryczną i, jak już wspomniałem, ponad 160 dobrych kolorowych zdjęć. Kilka błędów korektorskich, na które natrafiłem, łatwo będzie usunąć w kolejnym wydaniu. Cieszyć się więc powinien dużym zainteresowaniem.
Globtroter Cezary Rudziński, 2011-07-24
Druk
(oprawa: miękka)
