Recenzje (2)

1. archeologiaegiptu.pl SZYMON ZDZIEBłOWSKI, 2010-05-14

   Nakładem wydawnictwa Bezdroża ukazały się dwa pierwsze, polskojęzyczne przewodniki turystyczne po Egipcie "Egipt. Oazy w cieniu piramid" i "Egipt. Skarby faraonów i rafy koralowe" napisane przez archeologa specjalizującego się w tematyce Egiptu, który spędził w tym kraju w sumie ok. 2 lata. Oprócz cennych informacji praktycznych zdobytych w czasie podróży wzdłuż i wszerz kraju faraonów obie publikacje stanowią doskonałe, merytorycznie poprawne wprowadzenie w historie Egiptu.
   Doprawdy trudno jest mi rzetelnie ocenić dwie kolejne książki, które znalazły się w naszym dziale z książkami. Bo jakiej oceny może dokonać ich autor Spróbuję jednak w kilku zdaniach zaprezentować, dlaczego warto stać się posiadaczem chociaż jednego z opisywanych przewodników.
   Długo marudziłem, że na polskim rynku nie ma merytorycznie poprawnego przewodnika po Egipcie - informacje praktyczne, owszem mniej lub bardziej były właściwe, ale historyczne - już nie bardzo. W konsekwencji najlepiej było zakupić przewodnik z serii Rough Guide lub Lonely Planet. Ale oba wymienione przeze mnie wydawnictwa są anglojęzyczne i tym samym adresowane raczej do Amerykanów lub przedstawicieli zachodniej Europy. Rough Guide ukazał się niedawno w wersji polskiej, ale jest to tłumaczenie, a nie książka napisana specjalnie dla Polaków i przez Polaków, co jest szczególnie ważne przy informacjach praktycznych, wskazówkach dotyczących podróży. Mój głos został usłyszany przez redaktorów w wydawnictwie Bezdroża i w konsekwencji skończyło się na podjęciu wyzwania polegającego na napisaniu przewodnika po Egipcie. Ukoronowaniem bardzo pozytywnej współpracy z Bezdrożami są dwa przewodniki - pierwszy to 400 - stronicowa książka opisująca najciekawsze miejsca do zwiedzania w całym Egipcie na czarno-białych kartach, a drugi to nieco skrócona wersja przewodnika, której atutem są liczne fotografie (w tym wiele autorskich) i piękny papier. Pierwszą, kompletną wersję polecam szczególnie osobom planującym wyjazd indywidualny do Egiptu (to ją szerzej opisuję poniżej), drugą - raczej tym, które będą głównie byczyć się na plażach, i planują wybrać się na 1-2 wycieczki fakultatywne.
   "Egipt. Oazy w cieniu piramid" - tytuł tego przewodnika doskonale oddaje jego zawartość. Wyjątkowo dużo czasu spędziłem na zbieraniu rzetelnych informacji na temat dość słabo rozpoznanych oaz pustyni Zachodniej. Poświęciłem im kilkadziesiąt stron. Oprócz dogłębnego wprowadzenia w ich historię - gwarantuję, że tak obszernych informacji na darmo szukać w innych polskojęzycznych przewodnikach, zawarłem informacje na temat bazy noclegowej i miejsc, gdzie można tanio i dobrze zjeść. No i drugi człon nazwy przewodnika - piramidy! Jak się okazuje na kartach przewodnika - piramidy znajdują się nie tylko w Gizie czy Sakkarze, ale także w Asuanie, a nawet w środkowym Egipcie. Jak do nich trafić i dlaczego tam powstały - wszystkie informacje podaje w książce.
   Osobiście zawsze brakowało mi w przewodnikach zwartej historii Kairu -gdzieś były luki i nagłe przeskoki w czasie. Nadrobiłem tą zaległość i można zapoznać się z fascynującymi dziejami tej wielomilionowej metropolii.
   Atutem przewodnika są bardzo aktualne informacje na temat środkowego Egiptu i jego bazy noclegowej. Staram się ukazać ten obszar jako fascynujący rejon, niedoceniony przez podróżnych. W praktyce - odkrywam uroki Minji i Asjut. Podobnie jak w oazach Pustyni Zachodniej - mało tutaj turystów, więc zwiedzanie jest czystą przyjemnością i. przygodą! Jednak posiadając szereg praktycznych wiadomości zamieszczonych w przewodniku - będzie to bezpieczna przygoda. Unikalne i nie zamieszczane wcześniej informacje w przewodniku dotyczą zwiedzania Tell el-Amarny - stolicy faraona heretyka - Echnatona. Z pakietem informacji zamieszczonym przeze mnie naprawdę trudno będzie się zgubić w tym fascynującym, ale bardzo zrujnowanym mieście.
   Starałem się położyć nacisk w przewodniku na miejsca niedoceniane, a naprawdę warte odwiedzenia. Wśród nich są: okolice Marsa Matruh nad morzem Śródziemnym czy małe, urokliwe kurorty na Półwyspie Synaj - Dahab czy Nuweiba. Zainteresowani znajdą informacje na temat najlepszej i najtańszej bazy noclegowej w tych miejscach i o przyjemnych restauracjach, z których wyjdą najedzeni i z tylko nieco uszczuplonym zasobem gotówki.
   Co jakiś czas na kartach książki pojawiają się polskie akcenty - o polskich archeologach pracujących w świątyni Hatszepsut czy oazie Dachla, albo o interdyscyplinarnych badaniach w oazie Farafra. Specjalny rozdział poświęciłem wizytom Polaków w kraju faraonów od średniowiecza po dzień dzisiejszy. Sporo tutaj zaskakujących ciekawostek o naszych rodakach.
   Pierwsza część przewodnika poświęciłem licznym poradom adresowanym do osób planujących wyjazd do Egiptu. Krok po kroku wyjaśniam, czego warto się obawiać i co warto zrobić, aby wizyta w Egipcie była czystą przyjemnością. W kolejnej części zarysowałem historię Egiptu, ale nie jest to suchy akademicki wykład w postaci dat i imion faraonów - starałem się wyszukać wiele ciekawostek, które powinny zaspokoić gusta wymagających czytelników.
   Jestem co prawda z wykształcenia archeologiem, ale w obu przewodnikach starałem się pogodzić informacje z zakresu historii i badań nad długą przeszłością Egiptu i współczesną, niemniej fascynującą kulturą arabską. Zamieściłem również obszerne informacje praktyczne - dotyczące hoteli, transportu, restauracji - nawet naukowcy muszą coś jeść :-) - ciekawostką są wypunktowane lokale, w których mamy możliwość spotkać archeologów. Wielomiesięczne pobyty w Egipcie spowodowały, że kraj ten stał się dla mnie bliższy i definiowalny.
   Przewodniki powstawały przez wiele miesięcy - sporo czasu zajęło zbieranie informacji w terenie. Pisząc posiłkowałem się licznymi publikacjami popularnonaukowymi i naukowymi, często anglojęzycznymi.
   Głównie przesłanie przewodnika jest chyba takie: nie bójmy się podróżowania po krajach Bliskiego Wschodu, w tym Egiptu - bo to fascynujący, orientalny świat, ale przygotujmy się do tego wyjazdu jak najlepiej. I dostosujmy do panujących tam warunków - zachowaniem, wyglądem, a nasze wakacje będą niezapomniane i nieskończenie przyjemne.
   Serdecznie zapraszam do lektury i wyjazdu do kraju faraonów!

2. Globtroter CEZARY RUDZIŃSKI, 2010-05-07

   W serii „wakacyjnych” przewodników wydawnictwa Bezdroża ukazała się kolejna pozycja: „Egipt. Skarby faraonów i rafy koralowe”. Przeznaczona przede wszystkim dla turystów indywidualnych, co autor podkreśla informując jak samodzielnie poruszać się po tym kraju, wybierać noclegi i placówki gastronomiczne - polecając konkretne, z ich nazwami, adresami oraz telefonami, e-mailami, stronami internetowymi, charakterystyką, cenami itp.,
   Podobnie miejscowe środki transportu, zabytki, muzea i inne warte zobaczenia obiekty. Ponieważ jednak podróżowanie po Egipcie na własną rękę stanowi margines ruchu turystycznego, przynajmniej z Polski, gdyż kraj ten nie jest jeszcze odpowiednio do niego przygotowany, po przewodnik ten sięgną na pewno również turyści latający na wypoczynek nad Morzem Czerwonym, aby przy okazji, w ramach wycieczek fakultatywnych, zobaczyć to i owo oraz dowiedzieć się czegoś o przeszłości i współczesności tych miejsc.
   I znajdą w tym przewodniku, napisanym kompetentnie i przystępnie, mnóstwo faktów i informacji. Przede wszystkim o najważniejszych zabytkach, obiektach i miejscach wartych zwiedzenia. Autor i wydawca chyba świadomie zrezygnowali z prezentacji, a nawet umieszczenia ich na wydrukowanej na wewnętrznych stronach okładek mapie i planie Kairu, niektórych również bardzo interesujących miejsc.
   Np. Abydos i Dendery nad Nilem, czy wyspy Filé w pobliżu Asuanu oraz - praktycznie całkowicie, poza dwoma ( ale nie ma wśród nich popularnego Sharm El - Sheikh ) ośrodkami nad Zatoką Akaba - nadmorskich miejscowości wypoczynkowych.
   „Egipt - kraj zapierających dech w piersiach piramid - pisze autor we wstępie Zaproszenie do Egiptu - monumentalnych grobowców i majestatycznych świątyń. Słońce świeci tu trzysta sześćdziesiąt pięć dni w roku, turkusowo-niebieskie morze zachęca do odpoczynku i pływania, a wspaniały podwodny świat kusi bogactwem kolorów…”.
   I przedstawia najcenniejsze zabytki oraz najważniejsze miejsca. Do Hitów Egiptu zaliczył 27 obiektów, pomijając jednak tak popularne i ważne jak m.in. Dzielnica Koptyjska w Kairze, czy wspomnianą już Wyspę Filé i tamtejszą wspaniałą świątynię Izydy, lub oazy: Baharija i Fajum. Wymienia dwa, rzeczywiście najciekawsze nad Nilem, muzea: w Kairze i Luksorze, ale pomija bardzo ważne trzecie - Nubijskie w Asuanie. Poleca 8 atrakcji przyrodniczych.
   Ponadto ważne wydarzenia kulturalne, 2 miejsca w oazie Dachla o ciekawej tradycji ludowej oraz 5 oryginalnych dań egipskich. Popełniając przy tym parę nieścisłości. Klasztor św. Katarzyny na Synaju jest bowiem najstarszym, czynnym bez przerwy, nie tylko chrześcijańskim w Egipcie, ale w ogóle na świecie.
   Wątpliwości budzi również określenie Karnaku jako największego w historii kompleksu świątynnego wzniesionego przez człowieka, jeżeli np. święte miasto preazteckie i azteckie Teotihuacán w Meksyku zajmowało w przeszłości ponad 20 km kw., a nie 100 ha jak Karnak, i nawet obecnie jest od niego rozleglejsze.
   Zawarte w tym przewodniku Informacje praktyczne i Informacje krajoznawcze - z m.in. kalendarium historycznym, zarysem dziejów egipskiej architektury i kultury itp., dają czytelnikowi - turyście chyba optimum niezbędnej mu podstawowej wiedzy na temat kraju, który zamierza poznawać. Bardzo ciekawe, zawierające sporo mało szerzej znanych faktów, są informacje „Polacy w Egipcie - od niewolników do badaczy starożytnego dziedzictwa” i „Egipt w Polsce, czyli najważniejsze kolekcje egipskich zabytków w Polsce”.
   Szkoda tylko, że w tej pierwszej, jak również później w opisie zespołu świątynnego Abu Simbel i przenoszenia go na nowe, wyższe miejsce w związku z budową Wielkiej Tamy Asuańskiej, autor nie wspomniał, iż największy polski egiptolog prof. Kazimierz Michałowski nie tylko kierował tą bezprecedensową operacją, ale był jedynym cudzoziemcem wśród 3 osób - dwie pozostałe to prezydent Egiptu Gamal Abdel Naser i dyrektor egipskiego Urzędu ds. Starożytności - które podpisały akt erekcyjny umieszczony pod świątynią Ramzesa II na jej nowym miejscu.
   W podstawowej części przewodnika: Zwiedzanie Egiptu, autor prezentuje najważniejsze i polecane przez niego zabytki, obiekty i miejsca w ich podziale na: Kair i okolice, Dolina Nilu - części: północna, środkowa i południowa, Półwysep Synaj i Oazy Pustyni Zachodniej. Są to informacje obszerne, z planami zarówno miast i obszarów, jak i najważniejszych świątyń, co bardzo ułatwia zwiedzanie. A sporo kolorowych zdjęć odszukiwanie miejsc i obiektów.
   Chociaż można było, moim zdaniem, dodać jeszcze to i owo. Np. wspomnieć, że na jednej z kolumn Wielkiej Sali Hipostylowej w Karnaku znajduje się sporej wielkości napis „K. Wróblewski. 1850” wyryty dosyć wysoko na niej przez polskiego turystę (?) przed 160 laty. Czy nie ograniczać informacji o nadmorskich miejscowościach wypoczynkowych praktycznie tylko do Dahabu i jego okolic na Półwyspie Synaj.
   W przewodnik włamano również, wzbogacające jego treść, obszerniejsze i krótsze informacje monotematyczne, w postaci całych stron lub ramek na kolorowym tle. M.in. „Hieroglify egipskie”, „Mumie”, „Nurkowanie” ( Aleksandria, Dahab, Nuweiba ), a także:
   "Egipt - obiekty wpisane na Listę UNESCO”, „Zwiedzanie Muzeum Egipskiego”, „Schemat metra” ( Kair ), „Kair - zagrożenia”, „Ramadan”, „Uwaga na bezpańskie psy”, „Biblioteka Aleksandryjska”, Bitwa pod Kadesz”, „Wylewy Nilu”, „Przenieśmy sobie górę, czyli o niezwykłym projekcie archeologicznym” ( Zespół świątynny Abu Simbel i rola w tym prof. K. Michałowskiego ) czy „Niebezpieczne zwierzęta morskie”.
   Na końcu przewodnika znajdują się: Słownik trudniejszych terminów, Mini słowniczek polsko - arabski i mini rozmówki oraz Indeks wybranych nazw geograficznych. Poręczny ( kieszonkowy wydłużony ) format, dobry papier, mapki, plany i ilustracje - o ciekawej treści napisałem już wyżej - niezbyt duża objętość i waga oraz przystępna cena pozwalają oczekiwać, że zostanie on przychylnie przyjęty przez czytelników

POKAŻ WIĘCEJ RECENZJI

UKRYJ RECENZJE