Recenzje (2)

1. studentkaturystyki Czarny Natalia

   Jako studentka turystyki lubię od czasu do czasu poczytać sobie jakiś przewodnik i pomarzyć o tym, gdzie chciałabym się udać. Również, kiedy planuję jakąś podróż to wspomagam się właśnie taką książką. Dzisiaj przyszła pora na Cypr. Od zawsze nurtował mnie ten kraj, a dzięki przewodnikowi „Cypr. #Travel&Style” mogłam zapoznać się bliżej z tym, co mogę zobaczyć na tej przepięknej wyspie. W książce tej zawarte są kapitalne zdjęcia miejsc, które sprawiają, że ma się ochotę spakować w walizkę i wyruszyć w podróż do państwa, w którym urodziła się Afrodyta. Co ciekawe! Moje oko dopatrzyło się przepięknej fotografii tamtejszego lukumi, czyli specjału kuchni cypryjskiej - gdy patrzy się na to zdjęcie to aż ślinka cieknie… Nie brakuje tutaj także niezwykle interesujących i dogłębnych opis atrakcji. Generalnie przewodnik skupia się na sześciu aspektach - kulinariach, aktywnym spędzaniu czasu, miejsc dla rodziny, odpoczynku, historii i kultury, ale także dzikiej natury. Resumując - moim zdaniem, dla osoby, która chciałaby poznać Cypr, bądź wybiera się w odwiedziny do tego kraju jest to taki must have. Przewodnik jest przedstawiony w sposób niezwykle przystępny dla czytelnika. Dodatkowym plusem są z pewnością kolorowe zdjęcia. A jeśli jedziecie pozwiedzać to jest tutaj świetny gratis, bowiem znajduje się duża mapa tego kraju!

2. Globtroter Cezary Rudziński

   Cypr należy do popularnych kierunków urlopowych wyjazdów Polaków, chociaż nie znajduje się w ich ścisłej czołówce. Oferuje nie tylko świetny wypoczynek na plażach i 300 słonecznych dni w roku, ale również piękne krajobrazy oraz mnóstwo zabytków z wielu wieków i kultur. Jest więc zrozumiałe, że od wielu lat ukazują się u nas po nim przewodniki turystyczne, przy czym w większości pisane przez polskich autorów. Najnowszy „Cypr” ukazał się w serii #travel&style Bezdroży. Oprócz jej walorów, przede wszystkim blisko 200 kolorowych fotografii, nowoczesnego sposobu łączenia tekstów i informacji, czy dodatkowo luźnej mapki kraju do wyjmowania z przewodnika, zawiera niestety, sporo wad, pominięć i nieścisłości. Najważniejszą z nich jest traktowanie Wyspy Afrodyty, jak nazywany jest Cypr, uważany w greckiej mitologii za miejsce narodzin tej antycznej bogini, jako jednej całości, składającej się rzekomo z dwu – tak przynajmniej ja odebrałem to, co przeczytałem i obejrzałem w tym przewodniku – równoprawnych państw. Republiki Cypryjskiej i Tureckiej Republiki Cypru Północnego. Ta, nieistniejąca w rzeczywistości, jednolitość kraju, posunięta została przez autorów, a wydawca to akceptował, tak dalece, że w tradycyjnej w tej serii przewodników, wstępnej prezentacji największych atrakcji wyspy, brak informacji, w której z jej części, kontrolowanych przecież przez dwa różne państwa i przedzielonych „Zielona linią” – demarkacyjną quasi granicą, można „poznać i doświadczyć” tego, co proponują autorzy. W rzeczywistości Cypr podzielony jest od 1974 roku na część południową, Republikę Cypryjską oraz północną, okupowaną przez wojska tureckie, samozwańczą i nie uznawaną przez żadne państwo poza Turcją, tak zwaną Turecką Republiką Cypru Północnego. Z własnymi władzami na wzór państwa, administracją, walutą, pocztą z jej znaczkami itp. Sposób prezentacji całej wyspy, jej atrakcji kulturalnych i turystycznych oraz warunków podróży na nią w tym przewodniku powoduje, że nie zorientowany w tamtejszej sytuacji czytelnik nie dowiaduje się z niego, że polskie MSZ odradza obywatelom RP wyjazdy i pobyty na terenie północnego Cypru, ostrzegając, że nie będą tam objęci, w razie potrzeby, opieką konsularną. Turysta nie dowiaduje się także, że zgodnie z cypryjskim prawem, podróż obcokrajowców na okupowane tereny północnej części wyspy możliwa jest tylko przez przejścia graniczne z części południowej – dotyczy to również stołecznej Nikozji, Republiki Cypryjskiej. Natomiast wjazd do tzw. Tureckiej Republiki Cypru Północnego drogą lotniczą, a w ten sposób organizują tam wycieczki niektóre polskie biura podróży, przez Turcję, stanowi przestępstwo. I nie będzie wiedział, że niemożliwe jest przejście czy wjazd na teren Republiki Cypryjskiej, o ile nie stanowi on powrotu do niej po wcześniejszym legalnym przekroczeniu „Zielonej linii” w wyznaczonych punktach. A przewodnik zachęca do zwiedzania ciekawych obiektów i miejsc w obu częściach wyspy, zwłaszcza w Nikozji. Nie znalazłem również w nim informacji, że EKUZ – Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego, zapewniająca obywatelom UE, w tym, oczywiście Polski, podstawową opiekę lekarską w razie jej potrzeby na Cyprze, jest nieważna w północnej części wyspy. Podobne przykłady można mnożyć. A są to kwestie w wielu przypadkach bardzo ważne. Chociaż równocześnie warto stwierdzić, że cały przewodnik jest napisany ciekawie, ze znawstwem, zwłaszcza dotyczącym tamtejszej historii, społeczeństw, kultury i sztuki, kuchni itp., mimo iż bardzo skrótowo. Ale to dotyczy całej serii #travel&style. Co więc znajduje w niej czytelnik – turysta? Na rozkładówce wstępnej zachętę „Poznaj i doświadcz” do zapoznania się z najciekawszymi miejscami, obiektami, lub sposobami spędzania czasu i atrakcjami na Cyprze. Bez, na co już zwróciłem uwagę, wskazania, w której części znajdują się one. Są to, kolejność według autorów: Cypryjskie słodycze; Wypoczynek na plażach; Kościółki z freskami (z pominięciem ważnej informacji, że bizantyjskimi) w rejonie Troodos; Trekking w wąwozie Avgas; Mozaiki w Pafos; Ser halloumi; Półwysep Akamas; Nurkowanie do wraku drobnicowca „Zenobia” i Zamek św. Hilariona. Generalnie jest to, moim zdaniem, wybór słuszny, chociaż brak mi w tym wykazie co najmniej jednego z najpopularniejszych turystycznie miejsc na wyspie, Skały Afrodyty w Petra Tou Romiou na południowo zachodniej części wybrzeża, a z zabytków kościoła św. Łazarza w Larnace. Na pewno mogących zainteresować więcej osób, niż wymieniony trekking, nurkowanie czy słodycze. Sporo ważnych i ciekawych informacji znajduje się w poprzedzającym główną treść przewodnika „Niezbędniku”. Z wymienionymi wyżej brakami informacji dotyczącymi północnej części wyspy. Nawet w informacji o opiece medycznej i karcie EKUZ nie ma ani słowa, że w tureckiej części nie ma ona żadnego znaczenia. Obszerniejszy rozdział wstępny: Oto Cypr, prezentuje jego przyrodę, historię – uwzględniono w niej też podział wyspy w 1974 roku i jego okoliczności, społeczeństwo, kulturę i sztukę, kuchnię oraz kalendarium ważniejszych stałych wydarzeń w obu częściach wyspy. Również bez informacji, w której odbywają się wymienione. Część przewodnikowa podzielona została na stołeczną (jej część północna, jako Lefkoşa (Lefkosia), jest również „stolicą” TRCP) Nikozję oraz Republikę Cypryjską i Turecką Republikę Cypru Północnego. Prezentację stolicy poprzedza zachęta: „Nie pomiń!”, z radami, co (5 obiektów) zobaczyć w Nikozji przede wszystkim. Konsekwentnie bez informacji, w której części miasta znajdują się wymienione. Zdecydowanie brak mi wśród nich katedry św. Jana w cypryjskiej części. Wspólnie również omawiana jest, bardzo zwięźle, na 2 stronach, z których niemal połowę zajmuje zdjęcie miasta z lotu ptaka, historia Nikozji. Natomiast już osobno części: południowa - cypryjska i północna – turecka. Pierwsza z krótkim omówieniem 11 obiektów oraz informacjami, kiedy są otwarte i ile kosztuje wstęp. Podobnie 8 budowli i miejsc w części północnej miasta. Rozdział „stołeczny” zamykają 4 dwustronicowe wkładki tematyczne: Hamam – tradycyjna łaźnia; Segwayem przez Nikozję; Przez Zieloną Linię w Nikozji i Samochodem do Tamassos i klasztoru św. Herakleidiosa (o ciekawych zabytkach w okolicach stolicy, także bez informacji, w której części wyspy są położone). Ten podział dokonany został dopiero w dwu wspomnianych częściach Cypru. W Republice Cypryjskiej omawianych jest, oczywiście bardzo skrótowo, 17 miejscowości, miejsc i innych obiektów, poprzedzonych sugestiami autorów („Nie pomiń!), co warto (7 propozycji), zobaczyć przede wszystkim. Z planami większych miast, ich krótką historią oraz opisami tego, co autorzy uznali za godne poznania. Niestety, z dosyć rażącymi pominięciami. Dotyczą one braku wyeksponowania, wspominanej już Skały Afrodyty, jednego z najpopularniejszych dla turystów miejsc na wyspie, omówionego jednak w innym miejscu przewodnika. Za poważne pominięcie uważam także brak nawet wzmianki w omawianiu miasta Agia Napa tamtejszego dużego Parku Rzeźb współczesnych, tworzonych od paru lat przez artystów rzeźbiarzy krajowych i zagranicznych, zapraszanych na doroczne plenery. Jest to obecnie, obok klasztoru, Muzeum Morskiego i plaż, główna atrakcja tej miejscowości położonej na najdalej na wschód wysuniętym cyplu południowej części wyspy. Kolejnym, rażącym moim zdaniem pominięciem – ograniczę się tylko do tych przykładów, jest brak chociażby wzmianki w omawianiu atrakcji Pafos, słupa (pręgierza) apostoła św. Pawła oraz sąsiedniego kościoła. Natomiast do nieścisłości, występującej w kilku miejscach, zaliczam określanie malowania ikon ich „pisaniem”. Jest to dosyć popularny w Polsce błąd, a ściślej rusycyzm, na który zwracałem uwagę już kilkakrotnie przy innych okazjach, ale nadal uważam za konieczne powtarzanie tego. Otóż ikony – święte obrazy we wschodnich religiach chrześcijańskich, są tak samo malowane (z uwzględnieniem techniki, rodzaju farby i podłoża, w ixh przypadku drewnianych desek), jak obrazy olejne, tempery, gwasze, czy akwarele. Nieporozumienie z czymś wyjątkowym, jakim jest rzekomo nie malowanie, lecz „pisanie” ikon, wynika z dosłownego przenoszenia do języka polskiego rosyjskich określeń: ikonopisec, pisanje ikon. W rzeczywistości słowo to oznacza zarówno pisanie np. tekstów, jak i malowanie. Artysta malarz jest żiwopiscem (lub chudożnikom), malarstwo to żiwopis. Natomiast słowa malar’, malowat’, dotyczą malowania ścian np., mieszkań. Używane w odniesieniu do artysty malarza, lub amatora mającego takie ambicje, jest określeniem pogardliwym, odpowiednikiem naszego „pacykarz”. Z tego nieporozumienia językowego wzięło się u nas „pisanie ikon” czy szkoły „pisania ikon”, jako określenia używane również przez autorów tego przewodnika. Wrócę jednak do jego treści dotyczącej Republiki Cypryjskiej. Zamyka ją kilka dwustronicowych wkładek tematycznych: Cypryjskie alkohole; Półwysep Akamas; Plaże wokół Agia Napy i Protaras; Aktywny wypoczynek na przylądku Greko; Larnaka dla dzieci; Wąwóz Avgas i przylądek Lara; Kościoły z malowidłami – z listą i krótkimi informacjami o wszystkich dziesięciu bizantyjskich w regionie Troodos, znajdujących się na Liście Dziedzictwa UNESCO; Wędrówki po górach Troodos. Natomiast w części poświeconej Tureckiej Republice Cypru Północnego uwzględniono 11 miejscowości, zabytków, obiektów i innych turystycznych atrakcji. Z których 6 poleconych zostało (Nie pomiń!) czytelnikom, jako szczególnie warte poznania. Ich wybór uwzględnia chyba wszystkie najważniejsze w północnej części wyspy. A informacje są równie krótkie, jak w pozostałych częściach przewodnika. Ten rozdział zamyka 5 wkładek tematycznych: Marionici z Koruçam; Osły z półwyspu Karpas; Najpiękniejsze plaże północnego Cypru; Wyprawy do średniowiecznych zamków i Muzea ikon. Przewodnik zamyka, bo po nim są już tylko: Indeks, Legenda (znaczenie piktogramów) i lista autorów zdjęć, „Cypr praktyczny”. Jest to Informator A-Z z wybranymi hasłami, wspólnymi dla obu części wyspy oraz, w podziale na południową i północną „Na miejscu”. Z informacjami na temat placówek IT – informacji turystycznej, dojazdu i transportu lokalnego, noclegów i wyżywienia. Każda z tych dwu ostatnich z kilkoma przykładami. Następnie na podobnej zasadzie o większych miastach w obu częściach wyspy, konsekwentnie bez informacji, które z nich leży w Republice Cypryjskiej, a które z TRCP. Podsumowując: przewodnik zawiera sporo niezbędnych, ważnych i przydatnych informacji oraz ciekawostek, a także zdjęć. Prezentacja atrakcji wyspy jako całości, w wielu miejscach bez niezbędnego wręcz zwracania uwagi na istniejący na niej podział na dwie części, zmusza jednak czytelnika – turystę, zwłaszcza podróżującego po Cyprze indywidualnie, do dokładniejszego zapoznania się z innych źródeł z informacjami na temat północnej części wyspy, przepisów dotyczących jej poznawania itp. Uważam, że optymalnym wariantem byłoby sprzedawanie tego przewodnika z dołączoną do niego kartką zawierającą ważne informacje dotyczące Cypru północnego, których brak zasygnalizowałem.

POKAŻ WIĘCEJ RECENZJI

UKRYJ RECENZJE