Litwa. W krainie bursztynu. Wydanie 1

Litwa i osobno Wilno, należą do krajów i miast, którym w ostatnich latach poświęcono sporo przewodników w języku polskim. Zarówno w ramach trzech krajów nadbałtyckich, czyli łącznie z Łotwą i Estonią, jak i samodzielnych.Recenzowany aktualnie przeze mnie ukazał się w serii Bezdroża Classic i zgodnie z informacją na tylniej okładce przeznaczony jest przede wszystkim dla turystów preferujących samodzielne poznawanie krajów, regionów i miast. Napisany został przez trójkę autorów kompetentnie i ze znawstwem tematu, mnóstwem informacji, rad praktycznych oraz ciekawostek.

Zawiera 28 map i planów, propozycje 6 tras samochodowych i 5 rowerowych, a także blisko 100 informacji w ramkach włamanych w tekst. Podobnie jak inne przewodniki w tej serii zaczyna się od króciutkiego "Niezbędnika turysty" z podstawowymi informacjami "w pigułce" oraz sugestiami co przede wszystkim zobaczyć na Litwie w zależności od zainteresowań. W krótkiej części wstępnej "Zobacz koniecznie" są informacje o 10 rzeczywiście najważniejszych u naszych północnych sąsiadów miejscowościach i miejscach. Chociaż aż się prosi, aby np. w Wilnie poza Starówką i cmentarzem na Rossie jeszcze coś dodać. Bardzo rzeczowe są propozycje jak zaplanować podróż z sugestią wspomnianych tras. Przydatny kalendarz stałych imprez, które mogą zainteresować turystę. A także "10 zasad odpowiedzialnego podróżowania", z listą, już w innym miejscu, tego, co należy zabierać ze sobą w podróż. Ciekawa i kompetentna, z krótkimi ale chyba wystarczającymi informacjami, jest część "Kraj w pigułce". Zawiera informacje krajoznawcze łącznie z parkami narodowymi, historyczne, gospodarcze, o społeczeństwie i języku, kulturze i sztuce oraz litewskiej kuchni. A także Informator A - Z. Najobszerniejszą część przewodnika: "Zwiedzanie Litwy" zajmują informacje o poszczególnych regionach, miastach, zabytkach i innych obiektach w podziale na 5 części kraju: Wilno i Wileńszczyzna, Kowieńszczyzna, a następnie Litwa: północna, zachodnia i południowa. Z sugestiami co w nich zobaczyć przede wszystkim - i odsyłaczami na właściwe strony przewodnika. Chociaż w przypadku Wilna dodałbym do nich jeszcze przynajmniej Zarzecze i cmentarz bernardyński. Oczywiście uwzględnione zostały one we właściwych miejscach, podobnie jak setki innych miejsc i obiektów, ale warto ich rangę dodatkowo zasygnalizować. Znając Litwę nieźle z licznych po niej podróży w ciągu już grubo ponad wieku, nie jestem w stanie wskazać ciekawszej miejscowości lub ważnych zabytków i innych obiektów, które zostały w tym przewodniku pominięte. A natrafiłem na sporo takich, o atrakcji których wcześniej nie słyszałem ani nie czytałem, wartych poznania przy najbliższej okazji. Przy czym w każdym przypadku przynajmniej z podstawowymi informacjami o każdej z nich. Wspomniałem o licznych informacjach i ciekawostkach włamanych w tekst, bardzo wzbogacających przewodnik, w tym szczególnie istotnych dla polskich turystów. Przykładowo: Żelazny wilk Gedymina. Adam Mickiewicz w Wilnie. Wilno Juliusza Słowackiego. Matka Boska Ostrobramska. Wilno dla najmłodszych. Wilno Czesława Miłosza. Wileńskie cmentarze. Zułów małego Józefa (chociaż lepiej byłoby Ziuka, bo tak przecież nazywany był w domu Piłsudski). Fajka Stalina - o tym, jak, podobno, wytyczano granicę republik: Białoruskiej i Litewskiej. Emilia Plater. Dolina Issy. Dolina Niewiaży. Dolina Mickiewicza. Legenda o powstaniu Mierzei Kurońskiej. Lub: Bałtycki Bursztyn - o jego muzeum w Połądze, nawiasem mówiąc od ub. roku ze znakomicie zmienioną ekspozycją. Wzloty i upadki birżańskieho zamku. Historia objawienia szydłowskiego. Litewskie waluty od 1922 roku. Trejos Devyneiros - o słynnej nalewce Trzy Dziewiątki. Ale również: Dokąd lepiej nie jechać w określonym terminie - np. w szczycie sezonu letniego turystycznie nad Bałtyk. Litwa (nie) dla niepełnosprawnych. Czy Przejazd przez Białoruś lub Rosję. A to tylko wybrane przykłady. Na końcu przewodnika znajduje się krótki słowniczek i rozmówki polsko - litewskie, ważniejsza bibliografia oraz Indeks. Ten ostatni mógłby, moim zdaniem, być bardziej szczegółowy. Nie ma w nim np. hasła Pożajście, czyli sławnego klasztoru kamedułów. Dodam, bo właśnie stamtąd wróciłem po raz kolejny, a widywałem go już w stanie opłakanym i w trakcie prac konserwatorskich, z przepięknie odrestaurowanymi niedawno wnętrzami kościoła Nawiedzenia NMP. Trudno mi w ogóle zrozumieć, dlaczego autorzy opisują ten, jeden z najważniejszych barokowych zabytków na Litwie, jako położony w Kownie, tylko "Dalej od centrum". Przecież to osobna miejscowość nad "Morzem Kowieńskim" - wielkim zalewem na Niemnie, dosyć odległa od tego miasta. To trochę tak, jak gdyby w przewodniku po Polsce pisać o Otwocku jako części Warszawy, tylko znajdującym się "dalej od centrum". Warto by w tym indeksie uwzględnić też np. miejsca mickiewiczowskie czy związane z innymi naszymi sławnymi rodakami, aby łatwiej było je wyszukiwać i trafiać do nich. I więcej innych haseł. To jednak są drobne zastrzeżenia, warte uwzględniania w kolejnych wydaniach. Bo można oczekiwać, że dojdzie do nich. Jest to bowiem bardzo dobry przewodnik, zwłaszcza, zgodnie z założeniem wydawcy, dla indywidualnych turystów. I naprawdę wart polecenia.

kurier365.pl Cezary Rudziński; 2016-04-30