Pozostałości po wielokondygnacyjnej, monumentalnej budowli z okresu hellenistycznego odnaleźli w Tanais, u północno-wschodnich wybrzeży Morza Azowskiego nad Donem, archeolodzy z Ośrodka Badań nad Antykiem i Instytutu Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.
"Odkrycia dokonaliśmy w miejscu, które badacze rosyjscy porzucili 50 lat temu, jako nie rokujące interesujących znalezisk" - wyjaśnia kierujący badaniami dr Tomasz Scholl.
Przez ostatnie dwa sezony wykopalisk archeolodzy skupiali się na zdjęciu warstw kulturowych związanych z okresem rzymskim i gockim z I-V wieku, kiedy znajdowało się w tym miejscu śmietnisko, zalęgających na pozostałościach hellenistycznych.
"Przypadkiem natrafiliśmy na fragment muru, którego jakość i grubość świadczy o istnieniu w tym miejscu wielokondygnacyjnej, monumentalnej budowli, liczącej zapewne 3 lub 4 piętra" - opowiada archeolog.
Archeolodzy przypuszczają, że znajdowała się w tym miejscu rezydencja władcy zachodniej części Tanais. Na korzyść tej teorii ma świadczyć strategiczne usytuowanie budowli w narożniku fortyfikacji obok mostu i bramy wjazdowej, także odkopanych przez naszych archeologów. Zdaniem dr Scholia, analogie do takiego położenia rezydencji można znaleźć np. w Neapolu Scytyjskim, stolicy Scytów (dzisiejszy Symferopol). Wszystko wskazuje na to, że w początkach I wieku p.n.e. za panowania Mitrydatesa VI Eupatora, ten fragment Tanais przebudowano według założeń urbanistycznych typowych dla hellenistycznej Grecji.
"Dlatego też, ku zdumieniu wielu archeologów, mamy możliwość badania na samym krańcu świata antycznego zurbanizowanego, greckiego stanowiska, a nie lepianek i szałasów" - dodaje dr Scholl.
Badania w obrębie monumentalnego założenia będę kontynuowane w 2010 roku w celu pełnego wyjaśnienia jego znaczenia i funkcji.
Podczas ostatniego sezonu warszawscy archeolodzy zbadali również fragment nekropoli dziecięcej zalegającej w warstwach rzymskich, datowanej na II - 1. poł. III wieku n.e. Dzieci chowano zgodnie z grecką tradycją w amforach.
Warszawska misja archeologiczna kierowana przez dr. Tomasza Scholla bada Tanais nieprzerwanie od 1996 roku.
Miasto istniało przez 550 lat - od początku III wieku p.n.e. do połowu III w. n.e. Jego powierzchnia nie przekraczała nigdy 15 ha, a liczba ludności dochodziła zapewne do 5 tysięcy mieszkańców. Był to niebezpieczny dla osadnictwa region. Tanais leżało bowiem na szlaku wędrówek kolejnych fal koczowników napływających ze wschodu. To tutaj stykały i ścierały się wpływy greckiej cywilizacji antycznej i plemion stepowych. Nadal jednak nie wiadomo, kto był jego założycielem.
Jedyną informację o Tanais, dotyczącą okresu hellenistycznego, zawdzięczamy Strabonowi. Wynika z niej, że w końcu I wieku p.n.e. król Bosporu Polemon spustoszył miasto. Ponowny rozkwit Tanais nastąpił pod koniec I wieku n.e. Odbudowano i wzmocniono wtedy fortyfikacje hellenistyczne wyłącznie Tanais Wschodniego.
Ostateczne zniszczenie miasta
"Tanais odgrywało rolę wielkiego centrum wymiany handlowej i ważnego czynnika kulturotwórczego. Zapewne z tego względu Tanais było także ważnym punktem wywiadowczym - zarówno dla Królestwa Bosporańskiego, jak i w pierwszych wiekach naszej ery, dla Cesarstwa Rzymskiego" - uważa dr Scholl.
Pierwsze wykopaliska w obrębie Tanais przypadają na połowę XIX wieku. Od 1955 roku prace archeologiczne nieprzerwanie prowadzi moskiewski Instytut Archeologii Akademii Nauk. Od lat dziewięćdziesiątych XX wieku w pracach uczestniczą również archeolodzy niemieccy (Deutsches Archaeologisches Institut z Berlina) i polscy (Uniwersytet Warszawski). W roku 1961 powstało muzeum, obejmujące obecnie swoim nadzorem nie tylko teren miasta, ale także przylegającą strefę ochronną, w której znajdują się pozostałości zabudowy wiejskiej i rozległe tereny nekropoli.
(PAP)
Przez ostatnie dwa sezony wykopalisk archeolodzy skupiali się na zdjęciu warstw kulturowych związanych z okresem rzymskim i gockim z I-V wieku, kiedy znajdowało się w tym miejscu śmietnisko, zalęgających na pozostałościach hellenistycznych.
"Przypadkiem natrafiliśmy na fragment muru, którego jakość i grubość świadczy o istnieniu w tym miejscu wielokondygnacyjnej, monumentalnej budowli, liczącej zapewne 3 lub 4 piętra" - opowiada archeolog.
Archeolodzy przypuszczają, że znajdowała się w tym miejscu rezydencja władcy zachodniej części Tanais. Na korzyść tej teorii ma świadczyć strategiczne usytuowanie budowli w narożniku fortyfikacji obok mostu i bramy wjazdowej, także odkopanych przez naszych archeologów. Zdaniem dr Scholia, analogie do takiego położenia rezydencji można znaleźć np. w Neapolu Scytyjskim, stolicy Scytów (dzisiejszy Symferopol). Wszystko wskazuje na to, że w początkach I wieku p.n.e. za panowania Mitrydatesa VI Eupatora, ten fragment Tanais przebudowano według założeń urbanistycznych typowych dla hellenistycznej Grecji.
"Dlatego też, ku zdumieniu wielu archeologów, mamy możliwość badania na samym krańcu świata antycznego zurbanizowanego, greckiego stanowiska, a nie lepianek i szałasów" - dodaje dr Scholl.
Badania w obrębie monumentalnego założenia będę kontynuowane w 2010 roku w celu pełnego wyjaśnienia jego znaczenia i funkcji.
Podczas ostatniego sezonu warszawscy archeolodzy zbadali również fragment nekropoli dziecięcej zalegającej w warstwach rzymskich, datowanej na II - 1. poł. III wieku n.e. Dzieci chowano zgodnie z grecką tradycją w amforach.
Warszawska misja archeologiczna kierowana przez dr. Tomasza Scholla bada Tanais nieprzerwanie od 1996 roku.
Miasto istniało przez 550 lat - od początku III wieku p.n.e. do połowu III w. n.e. Jego powierzchnia nie przekraczała nigdy 15 ha, a liczba ludności dochodziła zapewne do 5 tysięcy mieszkańców. Był to niebezpieczny dla osadnictwa region. Tanais leżało bowiem na szlaku wędrówek kolejnych fal koczowników napływających ze wschodu. To tutaj stykały i ścierały się wpływy greckiej cywilizacji antycznej i plemion stepowych. Nadal jednak nie wiadomo, kto był jego założycielem.
Jedyną informację o Tanais, dotyczącą okresu hellenistycznego, zawdzięczamy Strabonowi. Wynika z niej, że w końcu I wieku p.n.e. król Bosporu Polemon spustoszył miasto. Ponowny rozkwit Tanais nastąpił pod koniec I wieku n.e. Odbudowano i wzmocniono wtedy fortyfikacje hellenistyczne wyłącznie Tanais Wschodniego.
Ostateczne zniszczenie miasta
"Tanais odgrywało rolę wielkiego centrum wymiany handlowej i ważnego czynnika kulturotwórczego. Zapewne z tego względu Tanais było także ważnym punktem wywiadowczym - zarówno dla Królestwa Bosporańskiego, jak i w pierwszych wiekach naszej ery, dla Cesarstwa Rzymskiego" - uważa dr Scholl.
Pierwsze wykopaliska w obrębie Tanais przypadają na połowę XIX wieku. Od 1955 roku prace archeologiczne nieprzerwanie prowadzi moskiewski Instytut Archeologii Akademii Nauk. Od lat dziewięćdziesiątych XX wieku w pracach uczestniczą również archeolodzy niemieccy (Deutsches Archaeologisches Institut z Berlina) i polscy (Uniwersytet Warszawski). W roku 1961 powstało muzeum, obejmujące obecnie swoim nadzorem nie tylko teren miasta, ale także przylegającą strefę ochronną, w której znajdują się pozostałości zabudowy wiejskiej i rozległe tereny nekropoli.
(PAP)
