Odwiedzając Słowacją warto zahaczyć o Liptowski Święty Mikułasz. To właśnie tam 290 lat temu stracono zbójnika Juraja (Jerzego) Janoszika, który stał się po śmierci narodowym bohaterem Słowaków. Za bohatera Janosik uznawany jest również w Polsce.
Dokumenty dowodzą, że jest to postać jak najbardziej historyczna.
Zbójnik urodził się w 1688 roku we wsi Terchova. Za zbójecką działalność (trwającą zresztą stosunkowo krótko), podczas której przewodził grupie kompanów, został w 1713 roku skazany na śmierć przez sąd komitatowy w Liptowskim Świętym Mikułaszu. Egzekucji dokonano, wieszając go na haku wbitym pod ostatnie żebro.
Trudno wyjaśnić, w jaki sposób ten młody i za życia mało znany opryszek przekształcił się po tragicznej śmierci w ludowego, a następnie narodowego bohatera. Ludzie w pewien sposób zaczęli idealizować Janosika. Wśród Słowaków - którzy nie mieli swojego państwa - rozchodziła się opowieść o "mścicielu", który "wyzwalał z niewoli i karał butne ziemiaństwo". "Bogatym brał, biednym rozdawał", "Bogu duszę, mnie pieniądze" i kilka innych przysłów, związanych z Janoszikiem, jest do dziś znanych i używanych przez wielu Słowaków.
Jak Janoszik stał się Janosikiem, bohaterem opowieści po drugiej stronie Tatr, dotąd nie wyjaśniono.
(PAP)
Janosik - bohater narodowy Słowaków i Polaków
2003-03-26 - 2003-03-26
