Druga Mekka

Siedem wieków wcześniej niż w Paryżu i Londynie wybrukowano tutaj, a także oświetlono ulice. W X wieku Kordoba była najpotężniejszym miastem Europy. Przyćmiewała swym blaskiem Bagdad i Damaszek. Na miejscowym uniwersytecie pobierało naukę cztery tysiące studentów. W półmilionowym mieście działało trzysta publicznych łaźni, było 113 tysięcy domów, 31 dzielnic, 70 bibliotek... Dzięki swemu położeniu na głównych szlakach komunikacyjnych Kordoba odegrała ważną rolę w historii Półwyspu Iberyjskiego. I, tak jak Alhambra stała się symbolem Grenady, tak po dziś dzień kojarzy się Kordobę z Mezquitą - słynnym meczetem Omajjadów, nazywanym drugą Mekką, bo tu przechowywano oryginalny fragment Koranu i kości z ręki Mahometa. Dziś to trzecie co do ważności - po Mekce i Jerozolimie - święte miejsce islamu. Przez całe wieki - od rozpoczęcia budowy w VIII stuleciu - Mezquita przeżywała niezwykle burzliwe dzieje. Kolejni władcy brali sobie za punkt honoru jej rozbudowę. Na szczęście nie ośmielono się jej zburzyć - jak w przypadku większości meczetów - w czasach rekonkwisty. Ale już w ostatnich dniach panowania Arabów papież zezwolił na jej wykorzystanie do obrzędów chrześcijańskich. Dużo później wstawiono w sercu gęstego lasu ażurowych muzułmańskich kolumn gotycko - barokowy kościół. Zaocznie zgodził się na to sam cesarz Karol V ale trzy lata później przejeżdżając przez miasto żałował ponoć tamtej decyzji. Był pod tak wielkim wrażeniem skali i wspaniałości tego architektonicznego dzieła. 23 tysiące metrów kwadratowych powierzchni, 19 naw, 850 kolumn z przywiezionego z różnych rejonów basenu Morza Śródziemnego granitu, marmuru, porfiru i jaspisu... Tymczasem w innej dzielnicy starego miasta, w Juderii można zwiedzać synagogę z 1314 roku, jedną z trzech synagog działających w Hiszpanii. Kordoba była bowiem także siedzibą Żydów sefardyjskich. Andrzej Lisowski