Nawet 20% osób dorosłych ma za sobą epizod krótkotrwałej utraty przytomności. Jak zatem widzisz, utrata przytomności zdarza się dość często. Postępowanie z osobą nieprzytomną to podstawa wszystkich kursów pierwszej pomocy.

 

Co i jak mogło się zepsuć?

 

Utrata przytomności charakteryzuje się całkowitym brakiem odruchów obronnych organizmu i reakcji na bodźce zewnętrzne. Wynikać to może z zaburzenia pracy różnych układów. Osoba, która straciła przytomność, może na pierwszy rzut oka wyglądać jak martwa — ale oddycha. Jednak brak odruchów obronnych może być przyczyną niedrożności dróg oddechowych. Dlatego zawsze u każdej osoby nieprzytomnej najpierw udrożnij drogi oddechowe i oceń oddech.

 

 

Krótkotrwała utrata przytomności (Omdlenie)

 

Omdlenie zwykle jest gwałtowne, ale krótkotrwałe i po upływie kilku lub kilkudziesięciu sekund osoba odzyskuje samodzielnie przytomność. Najczęstszą przyczyną omdlenia jest chwilowe zmniejszenie przepływu krwi przez mózg. Z omdleniem możesz się zetknąć u osoby długo przebywającej w pozycji stojącej w wysokiej temperaturze i przy

 

Długotrwała utrata przytomności (Śpiączka)

 

Jeżeli osoba ratowana pomimo udrożnienia dróg oddechowych i dostępu do świeżego powietrza nie odzyskuje przytomności — masz do czynienia ze śpiączką, czyli długotrwałą utratą przytomności. Tak jak wspomnieliśmy kilka zdań powyżej: przyczyny utraty świadomości mogą być różne. W górach długotrwała utrata przytomności związana jest najczęściej z urazem głowy, niedocukrzeniem, drgawkami lub hipotermią.

 

Zagrożenie związane z utratą przytomności

 

Podstawowe zagrożenie związane z utratą przytomności (niezależnie, czy omdleniem, czy śpiączką) to niedrożność dróg oddechowych. Zwłaszcza jeżeli poszkodowany leży na plecach z głową przygiętą do klatki piersiowej.

 

 

Pozycja bezpieczna

 

Osobę, u której nie podejrzewasz urazu kręgosłupa, ułóż w pozycji bezpiecznej, do czasu przybycia pomocy lub powrotu świadomości. Sposobów układania poszkodowanych w pozycji bezpiecznej jest wiele. Wszystkie powinny zapewnić stabilną pozycję osoby ratowanej i drożność dróg oddechowych.

 

 

Pierwsza pomoc osobie nieprzytomnej

 

1. Oceń, czy możesz bezpiecznie podjąć działania ratownicze, i wezwij pomoc.
2. Jeśli jest bezpiecznie, podejdź do osoby poszkodowanej. Załóż jednorazowe rękawiczki.
3. Zatamuj zagrażające życiu krwawienia zewnętrzne!
4 Oceń stan świadomości (AVPU).
5. Jeżeli osoba jest nieprzytomna, udrożnij drogi oddechowe i oceń oddech.
6. Jeżeli osoba poszkodowana nie oddycha – rozpocznij RKO.
7. Jeżeli osoba jest nieprzytomna i oddycha, ułóż ją w pozycji bezpiecznej, monitoruj oddech i zapewnij komfort termiczny.
8. W przypadku długotrwałego oczekiwania na pomoc rozważ zmianę pozycji poszkodowanego na drugi bok (np. co 30 min).
9. Jeżeli podejrzewasz obrażenia kręgosłupa u osoby nieprzytomnej, udrożnij i utrzymuj drożność dróg oddechowych poprzez wysunięcie żuchwy. Nie układaj takiego człowieka w pozycji bezpiecznej. Monitoruj oddech i zapewnij komfort termiczny.

 

 

Fragment pochodzi z książki "Pierwsza pomoc w górach" Andrzej Górka, Łukasz Migiel, Maciej Mikiewicz, Przemysław Gancarczyk, Adam Ubych, Bezdroża 2023